Article
Makale
Yaşam Amaçları, Kişilik Özellikleri ve Mental İyi Oluş Arasindaki İlişkiye Aracilik Eder mi?
Do Life Goals Mediate the Link Between Personality Traits and Mental Well-being?
Merja Hietalahti,Johanna Rantanen,Katja Kokko
Year 2016, Issue 7, Pages:72-89
Abstract
The present study examined, first, the connections between life goals and different dimensions of mental well-being, and, second, life goals as mediators in the previously established relation between personality traits and mental wellbeing. The data were drawn from 42- and 50-year-old participants (n = 242) in the Jyväskylä Longitudinal Study of Personality and Social Development. Regression analysis revealed that, in women, leisure-related goals (including items on hobbies, relationships and sexuality) were positively linked to emotional, psychological, and social wellbeing. In men, performance-related goals (mental performance, family’s welfare, work and economic welfare) positively predicted psychological and social well-being, and leisure-related goals social well-being. Hierarchical regression analysis showed that, in women, leisure-related goals were a partial mediator in the links from neuroticism and extraversion to emotional well-being: low neuroticism and high extraversion were positively associated with leisure-related goals, which in turn were positively related to emotional well-being. In men, performance-related goals were a partial mediator between extraversion and psychological well-being: extraversion was positively linked to performance-related goals, which was further positively related to psychological wellbeing. In conclusion, the present results indicate, first, that life goals are linked to different dimensions of mental well-being; second, that life goals partially mediate the associations between personality traits and mental wellbeing; and, third, that some gender differences exist in the relations between personality traits, life goals, and mental well-being.
Keywords: Personality Traits, Life Goals, Emotional Well-being, Psychological Well-being, Social Well-being
Özet
Bu çalışmada öncelikle yaşam amaçları ve mental iyi oluşun farklı boyutları arasındaki ilişki incelenmiştir. Daha sonra ise, yaşam amaçlarının kişilik özellikleri ve mental iyi oluş ilişkisine aracılık edip etmediğini incelenmiştir. Veriler Jyväskylä Kişilik ve Sosyal Gelişim Boylamsal çalışmasının 42 ve 50 yaş aralığındaki katılımcılarından (N = 242) edinilmiştir. Regresyon analizleri kadınlarda boş zaman ile ilişkili amaçların (hobi, ilişkiler ve cinselliği içeren maddeler) duygusal, psikolojik, ve sosyal iyi oluş ile olumlu ilişkili olduğunu göstermiştir. Erkeklerde performans ile ilişkili amaçların (zihin performansı, ailenin rahatlığı, iş ve ekonomik rahatlık) psikolojik ve sosyal iyi oluşu ve boş zaman ile ilişkili hedeflerin sosyal iyi oluşu olumlu yordadığı bulunmuştur. Hiyerarşik regresyon analizleri kadınlarda boş zaman ile ilişkili amaçların nevrotizm ve dışa dönüklük ve duygusal iyi oluş arasındaki ilişkide kısmi aracı olduğunu, dolayısıyla duygusal iyi oluş ile olumlu ilişkili olduğunu göstermiştir. Erkeklerde performans ile ilişkili amaçların psikolojik iyi oluş ile daha fazla ilişkili olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak, bu çalışmanın sonuçları, ilk olarak yaşam hedeflerinin mental iyi oluşun farklı boyutları ile ilişkili olduğunu, ikinci olarak yaşam amaçlarının kişilik özellikleri ve mental iyi oluş arasındaki ilişkiye kısmi olarak aracılık ettiğini ve üçüncü olarak kişilik özellikleri, yaşam amaçları ve mental iyi oluş arasında bazı cinsiyet farklılıkları olduğunu göstermiştir.
Anahtar Kelimeler: Kişilik Özellikleri, Yaşam Amaçları, Duygusal İyi Oluş, Psikolojik İyi Oluş, ve Sosyal İyi Oluş