Makale

Makale

Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Ebeveynlerin Psikolojik İyi Oluşları İle Bakım Verme Yükleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Examining the Relationship Between Psychological Well-Being and Caregiving Burdens of Parents with Special Needs Children

Seher SAV,İdil ARASAN DOĞAN,Remziye KESKİN
Yıl 2023, Sayı 14, Sayfalar:24-38

DOI : -

Abstract

Although the birth of a child is a turning point for individuals in the entire family system, the most basic expectation of families is to have a healthy child. Regardless of the degree and diagnosis, learning that the child has special needs is accepted as a traumatic process that affects all the dynamics in the family. The feelings, thoughts, behaviors and living spaces of the family members can all be adversely affected by the diagnosis of the child. In order to examine the relationship between the psychological well-being of parents with children with special needs and their burden of caregiving, a quantitative research type descriptive and cross-sectional screening model was used in this study, which examines the relationship between two or more variables. The research sample consisted of 135 parents with children with special needs, 15.6% (21) male and 84.4% (114) female. Informed Voluntary Consent Form, Sociodemographic Information Form, Psychological Well-being Scales (PIOÖ) Short Form, Zarit Caregiving Burden Scale were applied to the participants. As a result of the analysis of the obtained data, a significant negative relationship was found between the perceived care burden of the parents and their psychological well-being. Another result of the study is that the Psychological Well-being levels of the participants differed according to gender. Compared to men, women's psychological well-being levels were found to be higher.

Keywords: Psychological Well-Being, Burden of Care, Parent, Child with Disabled

Öz

Bir çocuğun doğumu tüm aile sistemi içindeki bireyler için dönüm noktası olmakla birlikte ailelerin en temel beklentisi ise sağlıklı bir çocuğa sahip olmaktır. Derecesi ve tanısı ne olursa olsun çocuğun özel gereksinimli olduğunu öğrenmek, ailedeki tüm dinamikleri etkileyen travmatik bir süreç olarak kabul edilmektedir. Aile üyelerinin duyguları, düşünceleri, davranışları ve yaşam alanlarının tümü çocuğun tanı almasıyla olumsuz etkilenebilmektedir. Özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin psikolojik iyi oluşları ile bakım verme yükleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştiren bu araştırmada; iki ya da daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi inceleyen, nicel araştırma türünde, tanımlayıcı ve kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma örneklemini özel gereksinimli çocuğu olan %15,6’sı (21) erkek ve %84,4’ü (114) kadın olan 135 ebeveyn oluşturmaktadır. Katılımcılara Bilgilendirilmiş Gönüllü Onam Formu, Sosyodemografik Bilgi Formu, Psikolojik iyi olma ölçekleri (PİOÖ) Kısa Formu, Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analiz edilmesi sonucunda ebeveynlerin algıladıkları bakım yükü ile psikolojik iyi oluşları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Çalışmanın bir diğer bulgusu ise katılımcıların Psikolojik İyi Oluş düzeylerinin cinsiyete göre farklılaştığıdır. Erkeklere kıyasla kadınların psikolojik iyi oluş düzeyleri daha yüksek bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Psikolojik İyi Oluş, Bakım Yükü, Ebeveyn, Özel Gereksinimli Çocuk